ست سرم

ست سرم چیست، یکی از رایج ‌ترین وسایل پزشکی است که برای تزریق مایعات مستقیماً به ورید فرد استفاده می‌شود. ست سرم یکی از پرکاربردترین لوازم پزشکی به دلیل سهولت در راه‌ اندازی و استفاده است که هزینه چندانی نیز ندارد.

مجموعه تزریق درون وریدی IV (Intravenous Injection) یا ست سرم مایعات را با نیروی گرانشی تحویل می‌دهد، بنابراین کیسه مایع نسبت به بدن بیمار باید در قسمت  بالاتر نصب شود.

مایع سرم به دلیل نیروی گرانش به سمت پایین جریان می‌یابد و وارد سیاهرگ بیمار می‌شود. تزریق به ‌وسیله ست سرم برای درمان بیماران در بیمارستان و محیط‌ های خارج از بیمارستان مانند مکان‌ های مراقبت از سالمندان و یا حتی منازل افراد استفاده می‌شود.

با استفاده از آنها می‌توان دارو، مایعات تزریقی، مواد مغذی و خون را به بیماران تزریق کرد. ست سرم می‌تواند دارو و مایعات را به طور مؤثری ارائه دهد، از این ‌رو در درمان کم ‌آبی بدن، عدم تعادل الکترولیت، انتقال خون و دارو درمانی در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اجزای تشکیل ‌دهنده ست سرم

ست سرم دارای قسمت‌ های مختلفی است و نیدل (در انواع با سوزن) و یا ورودی نیدل (در انواع بدون سوزن) در دسترس  آزمایشگاه ‌ها، مراکز انتقال خون، مراکز درمانی، بانک‌های خون و… قرار دارد و روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ست سرم از 8 قسمت تشکیل شده است. در ادامه به معرفی و بررسی هر کدام پرداخته شده است.

• محفظه قطره ‌ای: دارو و سایر مایعات را به صورت قطره تحویل می ‌دهد و می ‌تواند سرعت جریان را اندازه‌ گیری کند.
• اسپایک: اجازه می‌دهد تا مایعات IV از کیسه مخزن به محفظه قطره‌ ای جریان یابد.
• گیره غلتکی: چرخاندن گیره جریان سیال را کنترل می‌کند. هنگامی که به سمت بالا می چرخد جریان را باز می‌کند ولی چرخش آن به سمت پایین قطر لوله را باریک می‌کند.
• پورت تزریق: برای تزریق IV به داخل کانول هنگام تنظیم جریان به کار می رود.
• فیلتر محلول: برای فیلترکردن ذرات از مایعات IV کاربرد دارد.
• سوزن: اجازه تزریق به داخل کانول را می‌دهد.
• رابط لوئر: به کانول متصل می‌شود.
• لوله: لوله ای‌ که اجازه می‌دهد مایع از کیسه مخزن به ورید بیمار جریان یابد.

انواع ست سرم

انواع ست سرم به دو دسته تقسیم می شوند. ست سرم سر سوزن جدا و ست سرم بدون سر سوزن. انواع مختلفی از این دو نوع ست وجود دارد، به ‌طوری که برخی از انواع دارای کنترل ‌کننده‌ های جریان درجه‌ بندی ‌شده، گیره‌ ها و پورت‌ های تزریق هستند.

از انواع ست سرم می‌توان برای انتقال نرمال سالین، خون و مشتقات خونی همچون پلاسما، پک سل و … از محفظه ‌ای به محفظه دیگر استفاده کرد. در ادامه به معرفی این دو نوع پرداخته شده است.

1. ست سرم با سر سوزن جدا

این نوع برای تحویل فرآورده ‌های خونی مانند خون و پلاکت ‌ها (مجموعه خون دهنده) مورد استفاده قرار می گیرد. ست سرم سرسوزن جدا در بسته بندی تک و یا جعبه‌ های  25 عددی موجود است.

انواع ست سرم با سرسوزن جدا در قسمت نیدل یا سوزن به ‌وسیله یک درپوش پوشیده می ‌شوند تا در صورت توقف انتقال مایعات، از انتقال هر نوع آلودگی جلوگیری نمایند و درنتیجه این ابزار پزشکی را استریل نگه دارند.

2. ست سرم بدون سر سوزن

این نوع برای تحویل مواد غیر خونی مانند سالین استفاده می‌شود. ست سرم بدون سرسوزن به صورت تک و یا جعبه‌های 15 عددی تولید و عرضه می‌شود.

انواع ست سرم بدون سرسوزن در انتهای کانکتور اغلب دارای سرپوش هستند تا در صورت نیاز از ورود هرگونه آلودگی به داخل محفظه دارو یا خون جلوگیری کنند.

قیمت ست سرم بدون سرسوزن با توجه‌ به کارایی بالای این ابزار پزشکی در بخش‌ های مختلف مراکز درمانی بسیار مناسب و حتی می‌توان گفت کاملاً مقرون ‌به ‌صرفه است.

اسپایک ست سرم

اسپایک به‌ عنوان یک جزء در ست سرم اجازه می‌دهد که مایعات IV از کیسه مخزن به محفظه قطره ‌ای انتقال پیدا کنند. انتقال مایع داخل وریدی توسط نیروی گرانشی تسهیل می‌شود بنابراین، در طول تزریق، ظرف سرم بالاتر از سطح بدن بیمار قرار می‌گیرد. انتهای دیستال مجموعه IV مجهز به یک اسپایک پلاستیکی است که پلاگ لاستیکی ظرف IV را سوراخ می‌کند.

در انتهای پروگزیمال یک سوزن زیرپوستی تعبیه شده که رگ بیمار را سوراخ می‌کند. برای اتصال کل مجموعه ست به ظرف مایع سرم کادر پزشکی باید پلاگ لاستیکی را با میخ پلاستیکی سوراخ کرده و نوک آن را در مایع IV غوطه ‌ور کنند. سپس مایع می‌تواند وارد نوک اسپایک ست سرم شود و خود را به محفظه قطره ‌ای برساند.

برای حفظ وضعیت استریل اسپایک ست سرم در زمان عدم استفاده، کادر پزشکی باید با کلاهک پوشانده شود. وضعیت تمیزی اسپایک پلاستیکی باید همیشه حفظ شود زیرا همان‌ طور که در بالا ذکر شد وارد ظرف مایع IV شده و با آن تماس می یابد. پرسنل  پزشکی باید اطمینان حاصل کنند که هیچ آلودگی و تماس غیرضروری با اسپایک پلاستیکی ایجاد نشود.

طول کل اسپایک پلاستیکی 54 میلی‌ متر است که از اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS) ساخته شده است. ABS خواص مکانیکی مطلوبی مانند مقاومت در برابر ضربه و استحکام بیشتر نسبت به سایر پلیمرهای رایج را فراهم می‌کند. با این‌ حال، این قسمت باید سفت‌ و سخت باشد، زیرا همان ‌طور که در بالا ذکر شد باید در پوش لاستیکی ظرف IV را سوراخ کند.

ست سرم ایرانی

ست سرم ایرانی تولیدی شرکت‌ های داخلی از یک لوله انعطاف ‌پذیر باکیفیت، گیره و همچنین محفظه قطره تشکیل شده است. لوله ست سرم ایرانی بسیار باکیفیت است و در مقابل هرگونه پیچ ‌خوردگی انعطاف ‌پذیری بالایی را از خود نشان می‌دهد.

محفظه قطره در قسمت ابتدای ست قرار دارد و باید هنگام استفاده از اتصال کامل محفظه با کیسه سرم اطمینان پیدا کنید تا از ورود جریان هوا به داخل ست جلوگیری کنید. در ادامه به چند مورد از با کیفیت ترین ست سرم ایرانی پرداخته شده است.

• ست سرم سوپا

سوپا از شرکت های معروف تولید کننده لوازم پزشکی است. یکی از محصولات این شرکت ست سرم سوپا است که دارای کیفیت مناسبی است.

• ست سرم ثمین

ثمین طب یکی از دیگر شرکت های ایرنی در زمینه تولید لوازم پزشکی است که اقدام به ست سرم ایرانی با نام ست سرم ثمین کرده است.

ست سرم چینی

ست سرم چینی یکی از برندهای معتبر مطابق با اصول استاندارد جهانی است که با کیفیت بالا و قیمت مناسب در بازارهای جهانی عرضه می‌شود. لوله‌ های به کار برده شده در این ست از انعطاف ‌پذیری و شفافیت بالایی برخوردار هستند و به ‌راحتی می‌توانند مایعات را به درون رگ بیمار انتقال دهند و در صورتی‌ که پیچ ‌خوردگی یا خمیدگی در قسمت‌ هایی از لوله ایجاد شود، این لوله ‌ها  آسیبی نمی‌بینند.

• ست سرم hd ویونت (HD Vivent)

ست سرم hd یا ست سرم ویونت ساخت شرکت اچ دی ویونت چین است. این محصول در بین مصرف کنندگان لوازم پزشکی با توجه به کیفیت و مقرون به صرفه بودنش جز محبوبترین ست سرم چینی و خارجی به حساب می آید.

این ست در بسته های 25 تایی و کارتن 500 تایی عرضه می شود.

ست سرم هندی

کشور هند یکی از کشورهایی است که با رعایت استانداردهای لازم و ارتقای کیفیت ست سرم‌ های تولیدی خود توانسته در بازارهای جهانی بسیار موفق عمل کند. کشور ما نیز یکی از کشورهایی است که ست سرم هندی را وارد کرده و از این محصول باکیفیت در تمامی مراکز درمانی استفاده می‌کند.

فرق ست سرم و میکروست

میکروست یکی دیگر از لوازم پزشکی مصرفی است که به پزشکان این امکان را می‌دهد که حجم معین و دقیقی از دارو و مایعات را در زمانی مشخص به بیمار تحویل دهند. میکروست ها بیشتر برای شیمی درمانی و تزریق تعداد زیادی دارو در یک زمان استفاده می‌شوند. این وسیله در اصل رابطی میان کیسه سرم و آنژیوکت است.

ست سرم در اصل رابط بین کیسه سرم و بیمار است. هنگام استفاده از این ست، مایعات و داروها به طور مستقیم به زیر پوست و داخل بیمار تزریق می‌شود.